John Doe Kimdir?
Özellikle web tasarım işleriyle veya kurumsal kimlik tasarım işleriyle uğraşanların karşısına sıkça çıkan bu John Doe ismi nereden geliyor? Kimdir bu John Doe?
John Doe, ABD'de gerçek kimliği belirlenemeyen, ya da (mahkemelerdeki gizli oturumlar vb.) yasal gerekçelerle gizli tutulması gereken kişiler ve kimliği saptanamayan cesetler için kullanılan bir takma isimdir.
İlk kullanılışına 1659 yılında İngiltere'de rastlanan "John Doe ve Richard Roe" isimleri, İngiltere Kralı III. Edward dönemine dayanmaktadır. John Doe ve türev adlarının kullanılışına ABD hukuk tarihi içinde sıkça rastlanır. Bu ismin kullanılması, havaalanı vb. resmi yerlerde birtakım sorunlara yol açmaktadır.
Yasal davalardaki örnekleri
- 1973'te bir dönüm noktası yaratan ABD Anayasa Mahkemesi'nin "Roe'ya karşı Wade" (Roe vs. Wade) kürtaj davasının adının yarısı Jane Roe isminden kaynaklanır, bu anonim şikayetçinin sonradan Norma McCorvey olduğu ortaya çıkmıştır.
- Adı kamuya sadece Jane Doe olarak bildirilen Toronto'lu bir kadın, 1986'da tecavüze uğradıktan sonra Toronto Polis Servisi ile mahkemelerde 11 yıl süren bir mücadele vermiş, polisin bir tecavüzcüyü yakalamak için kendisini yem olarak kullandığını iddia etmiştir. Kadın 1998'te davayı kazanmış ve Chatelaine dergisi ona Yılın Kadını namını vermiştir. Bu kişi, 2003'te The Story of Jane Doe (Jane Doe'nun öyküsü) adlı bir kitap yayınladı. Doe mahkeme celbi bir şikayetçinin bilinmeyen bir müdafînin kimliğini bulmak için ABD'de kullanılan bir hukukî keşif araçtır.
- Doe mahkeme celpleri çoğu zaman İnternet servis sağlayıcıları'na uygulanır ve amaçları anonim forum yazarlarının kimliğini tespit etmektir.